Ogólnopolska debata nt. kształcenia technicznego w polskim systemie edukacji szkół podstawowych i gimnazjalnych

Dnia 30 maja 2016 r. w Regionalnym Centrum Rozwoju Edukacji w Opolu odbyła się ogólnopolska debata nt. kształcenia technicznego w polskim systemie edukacji szkół podstawowych i gimnazjalnych, którą otworzył dyrektor Regionalnego Centrum Rozwoju Edukacji w Opolu Lesław Tomczak. W spotkaniu udział wzięli oprócz nauczycieli zajęć technicznych, zaproszeni goście: Opolski Wicekurator Oświaty, zastępca dyrektora Departamentu Edukacji i Rynku Pracy Urzędu Marszałkowskiego w Opolu, dyrektor Miejskiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Opolu oraz nauczyciele konsultanci.

Podczas spotkania poruszane były kwestie dotyczące obecnej roli nauczania zajęć technicznych w szkołach oraz ich powiązania z przygotowaniem ucznia do wyboru ścieżki kariery w kontekście poradnictwa edukacyjno-zawodowego jak i kształcenia zawodowego. Podkreślono znaczenie tego przedmiotu dla kształtowania kompetencji kluczowych oraz umiejętności manualnych niezbędnych człowiekowi w życiu dorosłym.

Wypracowane wnioski podczas debaty, zostaną przesłane do Ministerstwa Edukacji Narodowej, które powinny być uwzględnione przy tworzeniu podstawy programowej zajęć technicznych na I, II i III poziomie nauczania oraz w szkolnictwie średnim ogólnokształcącym.

Wnioski:

Należy zmienić nazwę przedmiotu „zajęcia techniczne” na „zajęcia praktyczno-techniczne”.
Należy zachować dotychczasową podstawę programową do zajęć technicznych na poziomie szkoły podstawowej, natomiast zmienić podstawę programową na poziomie gimnazjum, tak, aby obie podstawy były ze sobą ściśle powiązane.
Warunki realizacji podstawy programowej nauczania zajęć technicznych na I, II i III etapie edukacji powinny mieć klauzulę ,,wymagane”.
Należy wrócić do nauczania praktycznego, co wiąże się ze stworzeniem odpowiednich warunków do pracy – pracowni technicznych. Należy określić standardy/wymogi dotyczące pracowni technicznej, biorąc pod uwagę wskaźniki zbliżone do tych obowiązujących w szkolnictwie zawodowym.
Zakres treści podstawy programowej nauczania zajęć praktyczno-technicznych powinien być przekazywany głównie przez działania praktyczne. Efektami pracy uczniów na każdym etapie nauczania powinny być prace wytwórcze (projekty). Wymagane jest wykorzystywanie podstawowych materiałów: metal, tworzywa sztuczne, drewno, materiały drewnopochodne, elementy elektryczne, elektroniczne oraz mechaniczne. Poza tym należy wyszczególnić podstawowe kompetencje i praktyczne umiejętności, skorelowane z uniwersalnymi kompetencjami kształtowanymi na poziomie szkolnictwa zawodowego.
Zajęcia praktyczno-techniczne na poziomie klas 4-6 szkoły podstawowej i 1-3 gimnazjum powinny być nauczane w wymiarze 2 godzin tygodniowo w dwugodzinnych blokach.
Należy wydzielić w nauczaniu zintegrowanym przedmiot zajęcia praktyczno-techniczne, nauczany poprzez działania praktyczne.
W gimnazjach należy wprowadzić doradztwo zawodowe.
Należy przywrócić nauczanie zajęć praktyczno-technicznych w szkołach średnich ogólnokształcących.
Prace wytwórcze powinny być wykonywane tylko w szkole. Wyklucza się zadawanie zadań domowych o charakterze wytwórczym.
Zalecaną i wymaganą metodą pracy z uczniami powinna być metoda projektów.
Należy wykluczyć z edukacji praktyczno-technicznej podręczniki i zeszyty ćwiczeń, a uzyskane z tego środki przeznaczyć na organizacje w szkołach pracowni technicznych.
Należy wydzielić z podstawy programowej treści z ruchu drogowego i wprowadzać je w ramach kursu przygotowującego uczniów do karty rowerowej na dodatkowej godzinie w klasie 4 szkoły podstawowej.
Konieczna jest weryfikacja sposobu kształcenia nauczycieli zajęć praktyczno-technicznych. Zaostrzyć kryteria przydzielania akredytacji dla kierunków kształcących nauczycieli zajęć praktyczno-technicznych.
Należy przywrócić wojewódzkie konkursy wiedzy i umiejętności praktycznych organizowane przez kuratoria oświaty w poszczególnych województwach.
Należy przywrócić doradztwo metodyczne wspomagające prace nauczycieli zajęć praktyczno-technicznych.